Bilim insanları, Baltık Denizi’nin derinliklerinde, yaklaşık 11.000 yıl öncesine, yani Taş Devri’ne tarihlenen 1 kilometre uzunluğunda bir taş yapı keşfetti. “Blinkerwall” adı verilen bu yapı, avcı-toplayıcı toplulukların büyük ölçekli iş birliği ve planlama becerisine dair dikkat çekici bir örnek sunuyor.
Avrupa’da bu kadar eski ve bu ölçekte bir yapıya rastlanması nadir bir durum. Zira o dönemde, kıtanın büyük bir kısmı henüz seyrek nüfusluydu. Almanya’daki Rostock Üniversitesi’nden arkeolog Marcel Bradtmöller’e göre, buzul sonrası dönemde Kuzey Avrupa’da yaşayan insan sayısı muhtemelen 5.000’in altındaydı. Bu topluluklar için temel besin kaynaklarından biri, açık tundra arazilerinde mevsimsel olarak göç eden ren geyiği sürüleriydi.
Araştırmacılar, Blinkerwall’un bu göç eden sürüleri avlamak için inşa edildiğini düşünüyor. Yapının, hayvanların doğal hareket yollarını daraltarak onları daha kolay avlanabilecek bir noktaya yönlendirmek için kullanıldığı tahmin ediliyor. Toplamda 1.673 taşın özenle dizilmesiyle oluşturulan bu yapı, avcıların ren geyiklerini geniş alanlardan daha dar “şişe ağzı” benzeri bölgelere yönlendirerek tuzağa düşürmesini sağlıyordu.
Bu etkileyici taş duvar, Baltık Denizi’nin bugünkü seviyesinden çok daha aşağıda kalan bir dönemde, deniz henüz tuzlu su karakterini kazanmadan önce inşa edilmiş. Bu da yapının, günümüz iklim koşullarından oldukça farklı bir çevrede inşa edildiğini gösteriyor.
Taş Devri, tahmin edilenden daha karmaşıktı
Arkeologlar bu bulgunun, tarih öncesi insan topluluklarının sanıldığından çok daha karmaşık yapılar inşa edebildiğini ortaya koyduğunu belirtiyor. Sınırlı kaynaklara rağmen böylesine büyük ve planlı bir yapının ortaya konmuş olması, sosyal örgütlenme, mühendislik ve çevre bilgisi açısından yüksek bir düzeye işaret ediyor.
Bu bulgu, farklı coğrafyalardaki benzer yapılarla da dikkat çekici bir benzerlik taşıyor. Örneğin, Batı Asya ve Kuzey Afrika’daki “çöl uçurtmaları” ile Huron Gölü’nün dibinde bulunan 9.000 yıllık av tuzakları, insanların binlerce yıl önce, birbirinden uzak yerlerde benzer stratejiler geliştirmiş olabileceğini gösteriyor. Bu benzerlikler, bilgi ve fikirlerin zamanla çok daha geniş coğrafyalara yayılabildiğini de düşündürüyor.
Bu yapı, SEASCAPE adlı disiplinler arası bir araştırma projesi kapsamında detaylı olarak inceleniyor. Bilim insanları, yapının tam olarak ne zaman ve nasıl inşa edildiğini, hangi malzeme ve tekniklerin kullanıldığını ortaya çıkarmaya çalışıyor.
